İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir. İşveren vekilinin bu sıfatla işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işveren sorumludur. İşveren için öngörülen her çeşit sorumluluk ve zorunluluklar işveren vekilleri hakkında da uygulanır. İşveren vekilliği sıfatı, işçilere tanınan hak ve yükümlülükleri ortadan kaldırmaz (İş Kanunu,2003).

İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan işveren vekilleri, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun uygulanması bakımından işveren sayılır (İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu,2012).

356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 2.maddesinin 1.fıkrasının e bendinde ise işveren vekili, işveren adına işletmenin bütününü yöneten kimse olarak tanımlanmıştır. Bu kanunda işveren vekilini işletmenin bütününü yöneten kimseler ile sınırlı tutmuştur. Bu tanım gereğince işletmenin bir kısmını, işyerinin bütününü veya bir kısmını yöneten kişiler işveren vekili sayılmazlar (Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu,2012)

Denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayrağını taşıyan ve yüz ve daha yukarı grostonluk gemilerde bir hizmet aktı ile çalışan gemi adamları ve bunların işverenleri hakkında uygulanan 854 sayılı Deniz İş Kanunun 2.maddesinin 1.fıkrasının ç bendine göre işveren vekili, kaptan veya işveren adına ve hesabına harekete yetkili olan kimsedir. İşveren vekilinin bu sıfatla gemi adamlarına karşı muamele ve taahhütlerinden doğrudan doğruya işveren sorumludur (Deniz İş Kanunu,1967).

İşverenin tüzel kişi olabilmesine karşılık işveren vekili mutlaka gerçek kişidir. İşveren vekili sıfatı için yönetimin hangi kademesinde görev yapıldığının önemi bulunmamaktadır (Yılmaz, H.,2015). İşveren vekiline genel müdür, işyeri müdürü, personel müdürü, teknik müdür, atölye şefi, ustabaşılar örnek olarak verilebilir (Akbulut, B.,2018).

İşveren vekilinin işveren adına hareket etmesi, işvereni temsil etme olarak anlaşılmalıdır. Bir kimsenin başkası adına hareket edebilmesi için temsil yetkisi bulunmalıdır. İşveren vekilliği için aranan koşullardan biri de işvereni temsil yetkisinin bulunmasıdır.

Türk Borçlar Kanununun 40.maddesinin 1.fıkrasındaki yetkili bir temsilci tarafından bir başkası adına ve hesabına yapılan hukuki işlemin sonuçlarının doğrudan doğruya temsil olunanı bağlayacağı ve İş Kanunu 2.maddesinin 4.fıkrasındaki işveren vekilinin bu sıfatla işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işverenin sorumlu olduğu yönündeki düzenlemeleri değerlendirildiğinde işveren ve işveren vekili arasında doğrudan temsil ilişkisinin bulunduğu söylenebilir (Türk Borçlar Kanunu ,2011).

İşveren vekili, temsil yetkisi çerçevesinde işveren adına ve hesabına yaptığı hukuki işlemlerle işvereni alacaklı veya borçlu kılabilir. İşveren vekili ile işveren arasındaki temsil ilişkisinin hukuki dayanağı vekalet sözleşmesi olabilmesine karşın kesin bir zorunluluk bulunmamaktadır. Aradaki temsil ilişkisi şirket sözleşmesine de dayanabilir. İşveren kamu kuruluşu ise işveren vekili ile işveren arasındaki ilişki kamu hukukunun memur statüsüne dayanabilir. İşveren vekili, işverene bir iş sözleşmesi ile bağlı ise işveren vekili aynı zamanda bir işçidir .İşveren vekilinin iş sözleşmesinden kaynaklanan temsil yetkisi güvene dayalı bir hukuki işlem olduğu için işveren bu yetkiyi sınırlayabilir veya geri alabilir.

KAYNAKÇA:

4857 sayılı İş Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 10.06.2003 Resmî Gazete Sayısı: 25134

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 30.06.2012 Resmî Gazete Sayısı: 28339

356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 07.11.2012 Resmî Gazete Sayısı: 28460

854 sayılı Deniz İş Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 29.04.1967 Resmî Gazete Sayısı: 12586

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 04.02.2011 Resmî Gazete Sayısı: 27836

Akbulut, B., İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülüğü Bulunan Kişiler ve Bu Kişilerin İş Kazası ve Meslek Hastalığından Kaynaklanan Cezai Sorumlulukları, Terazi Hukuk Dergisi, C.13, S.143, 2018, s.19

Yılmaz, H., Türk İş Hukukunda Bireysel İş İlişkileri Açısından İşveren Vekilliği, Ankara 2012, s.46; Alpsoy, Lütfü/ Güner, Recep, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Kapsamında İşve-ren Vekili Kavramı, Terazi Hukuk Dergisi, C.10, S.108, 2015, s.44