Ellerin korunması için en önemli yaralanmalarda önemli olan yaralanma da termal yaralanmalar yani yanıklardır. Yanıklar; derinlik ve şiddet açısından cilt yüzeyine ne kadar nüfuz ettiğine bağlı olarak; birinci, ikinci veya üçüncü derece yanık şeklinde sınıflandırılır.

Birinci derece (yüzeysel) yanıklar

Birinci derece yanıklar; yalnızca derinin en dış tabakası olan epidermis tabakasını etkiler. Yanığın fiziksel görünümü kırmızı, kuru ve kabarcıksızdır. Yanık bölgesinde hafif ağrı hissedilebilir. Birinci derece yanıklara güneş yanığı örnek verilebilir. Bu tür yanıklarda uzun süreli doku hasarı çok nadiren görülür ve genellikle cilt renginde hafif bir değişim gözlenir.

Termal El Yaralanmalarına (Yanıklar, Donmalar) karşı kullanılan eldivenler.

EN 407:2004 Standart EN 407: 2004 Termal Tehlikelere Karşı Koruma Kapsam

Bu standart, ısıya ve/veya yangına karşı koruma sağlayan eldivenler için olan termal performansı

belirler.

Korumanın niteliği ve derecesi, belli koruyucu niteliklere ilişkin altı performans seviyesi serisinin de

yer aldığı simge tarafından gösterilir.

'Isı ve alev' simgesiyle 6 haneli bir rakam bulunur:

a. Tutuşmaya karşı direnç (performans seviyesi 0 – 4)

b. Temas ısısı direnci (performans seviyesi 0 – 4)

c. Konvektif ısı direnci (performans seviyesi 0 – 4)

d. Radyant ısı direnci (performans seviyesi 0 – 4)

e. Erimiş metalden gelen küçük sıçramalara karşı direnç (performans seviyesi 0 – 4)

f. Erimiş metalden gelen büyük sıçramalara karşı direnç (performans seviyesi 0 – 4)

Eldivenlerin aşınma ve yırtılma için en az 1. seviye Performansa ulaşması gerekir.

Tutuşmaya karşı direnç: Ateş kaynağının uzaklaştırılmasının ardından materyalin yanmaya ve kızışmaya devam ettiği sürenin uzunluğuna dayanır. 15 saniyelik bir tutuşma süresinin ardından eldivenin dikişlerinin kopmaması gerekir.

Temas ısısı direnci: En az 15 saniye süreyle kullanıcının acı hissetmediği sıcaklık aralığına (100-500 °C) dayanır. Eğer 3. veya daha yüksek bir EN seviyesi sağlanırsa, ürünün tutuşma testinde en az 3. seviye EN olduğu kaydedilmelidir. Aksi halde azami Temas ısısı seviyesi 2. seviye olarak rapor edilmelidir.

Konvektif ısı direnci: Eldivenin alevden ısı transferini geciktirebildiği sürenin uzunluğuna dayanır. Tutuşma testinde 3. veya 4. seviye performans elde edildiğinde performans seviyesi belirtilmelidir.

Radyant ısı direnci: Eldivenin bir radyant ısı kaynağına maruz kalması durumunda ısı transferini geciktirebildiği sürenin uzunluğuna dayanır. Tutuşma testinde 3. veya 4. seviye performans elde edildiğinde performans seviyesi belirtilmelidir.

Erimiş metalden gelen küçük sıçramalara karşı direnç: Verilen bir seviyeye kadar eldivenin ısınması için gerekli olan erimiş metal damlalarının sayısı. Tutuşma testinde 3. veya 4. seviye performans elde edildiğinde performans seviyesi belirtilmelidir.

Erimiş metalden gelen büyük sıçramalara karşı direnç: Doğrudan eldivenin altına yerleştirilmiş olan yapay bir cilt boyunca düzelmenin veya iğne ucu büyüklüğünde deliklerinin oluşması için gerekli olan erimiş metalin ağırlığı. Metal damlacıkları eldiven materyaline yapışıp kalırsa veya numune tutuşursa test başarısız olur.

EN ISO 374-1:2016 STANDARDI Kimyasallara ve Mikroorganizmalara Karşı Koruma Sağlayan Eldivenler

Kimyasallara karşı koruyucu eldivenler üç yöntemle test edilir

– Standart EN 374-2:2014'e uygun geçirgenlik testi

– Standart EN 374-3'ün yerini alan EN 16523-1:2015 standardına uygun nüfuz etme testi

– Standart EN 374-4:2013'e uygun bozunma testi

ELDİVEN TİPLERİ GEREKLİLİKLER İŞARETLEME

Type A Geçirgenlik direnci (EN 374-2) tablodaki kimyasallardan en az altı tanesi için nüfuz etme süresi 30 dakika olmalıdır (EN 16523-1)

Type B Geçirgenlik direnci (EN 374-2) tablodaki kimyasallardan en az üç tanesi için nüfuz etme süresi 30 dakika olmalıdır (EN 16523-1)

Type C Geçirgenlik direnci (EN 374-2) tablodaki kimyasallardan en az bir tanesi için nüfuz etme süresi 10 dakika olmalıdır (EN 16523-1)

EN 374-2:2014 Tehlikeli kimyasallara ve mikroorganizmalara karşı koruyucu eldivenler.

Penetrasyon direncinin belirlenmesi.

Bu standart EN 374-2:2003'ün yerine geçer. Önemli veya teknik değişiklikler yoktur. Bu standart, tehlikeli kimyasallara ve/veya mikroorganizmalara karşı koruyan eldivenlerin penetrasyon direnci için bir test yöntemi belirtir (su kaçağı ve hava sızıntısı testi).

EN 374-2:2003 ile karşılaştırıldığında başlıca değişiklikler şunlardır:

– EN 374-3'e referans, EN 16523-1'e değiştirildi – kimyasal permeasyon için yeni test yöntemi.

– Test ilkelerinde ve test raporunda daha net ifade ediliyor.

– Bilgilendirme amaçlı Ek A (AQL), örneğin üretim kontrolü amacıyla. Üretici veya denetim kuruluşu

tarafından.

EN 374-4:2013 Yeni Bozulma Testi

Bir süre kimyasal bir maddeye maruz bırakıldıktan sonra eldivenin fiziksel özelliklerinde meydana

gelen değişikliği ölçen yeni bir bozunma testi yapılmıştır. Parçalanma şişme, pullanma, renk

değişikliği, gevşeme, sertleşme, yumuşama veya boyutsal değişim olarak görülebilir. Talep edilen her

kimyasal için EN 374-4:2013'e göre test yapılmalıdır. Bozulma testi (kimyasal ile temas eden eldivenin fiziksel özelliklerinin bozulması) EN 374-4:2013'e göre. Listedeki kimyasallara karşı koruyucu olabilmesi için Nüfuz etme ve bundan sonra Bozulma testlerine tabi tutulmalıdır. Bozulma test sonuçları bilgi broşüründe bulunmalıdır. EN ISO 374-1, 18 kimyasal maddeyi listelemektedir, ancak eldivenin uygulanmasına bağlı olarak diğer kimyasallar ve karışımlar da test edilebilir.

KOD HARFİ	KİMYASAL	CAS NUMARASI	SINIF
A	METİL ALKOL	67-56-1	BİRİNCİL ALKOL
B	ASETON	67-64-1	KETON
C	ASETONİTRİL	75-05-8	NİTRİL BİLEŞİM
D	DİKOLOMETAN	75-09-2	KLORLUPARAFİN
E	KARBON DİSÜLFÜR	75-15-0	ORGANİK BİLEŞEN İÇEREN KÜKÜRT
F	TOLÜEN	108-88-3	AROMATİK HİDROKARBON
G	DİETİLAMİN	109-89-7	AMİN
H	TETRAHİDROFURAN	109-99-9	HETEROSİKLİK VE ETER BİLEŞİMİ
I	ETİL ASETAT	141-78-6	ESTER
J	n-HEPTAN	142-82-5	DOYMUŞ HİDROKARBON
K	SODYUM HİDROKSİT %40	1310-73-2	İNORGANİK BAZLI
L	SÜLFÜRİK ASİT, %96	7664-93-9	İNORGANİK MİNERAL
M	NİTRİK ASİT %65	7697-37-2	İNORGANİK MİNERAL ASİTLER, OKSİTLEYİCİ
N	ASETİK ASİT %99	64-19-7	ORGANİK ASİTLER
O	AMONYAK %25	1336-21-6	ORGANİK BAZLAR
P	HİDROJEN PEROKSİT %30	7722-84-1	PEROKSİTLER
S	HİDROFLORİK ASİT %40	7664-39-3	İNORGANİK MİNERAL ASİTLER
T	FORMALDEHİT %37	50-00-0	İNORGANİK MİNERAL ALDEHİTLER

Geçirgenlik Performans Seviyelerinin Sınıflandırılması

Test edilen her bir kimyasal dayanıklılık süresi bakımından (0'dan 6'ya olan performans seviyesi

şeklinde) sınıflandırılır. En yüksek düzeyde koruma düzeyi 6'dır ve bu da 480 dakikanın üzerinde bir dayanım süresine sahiptir.

DAYANIKLILIK SÜRESİ KORUMA ENDEKSİ

> 10 Dakika Sınıf 1

> 30 Dakika Sınıf 2

> 60 Dakika Sınıf 3

> 120 Dakika Sınıf 4

> 240 Dakika Sınıf 5

> 480 Dakika Sınıf 6

Yanık; her yaş grubundaki insan için oldukça tehlikeli olan bir durumdur. Çok kısa sürede derinin tüm katmanlarına nüfuz edebilir. Ayrıca, cillte kalıcı hasara ve hatta ölüme neden olabilir. Yanık vakalarında yapılması gereken acil müdahaleler yanık derecelerine göre şu şekildedir:

1. Yanmış cildi, soğuk suya daldırın veya bölgeye soğuk kompres yapın. Buz kullanmaktan kaçının, çünkü buz koyulması daha büyük hasara yol açabilir.

2. Yanık bölgesi çok çabuk şişebileceği için aksesuarları hızla çıkartmak önemlidir, ancak bu işlemin nazikçe yapılması gerektiğini unutmayın.

3. Yanık üzerine yağ, losyon veya Jel sürmeyin. Yanık bölgesine günde 2-3 kez doktorunuzun önereceği uygun bir merhem sürmek yeterli olacaktır. Bu sayede, bölgenin kuruması önlenir ve kişinin hissettiği ağrı azalır.

4. Yanmış bölgede ağrı hissedilebileceğinden, ağrı kesici desteği sağlanması oldukça önemlidir.

1. Kişinin alevlerden kurtulmasına yardımcı olun ve üzerindeki ateşi söndürün.

2. Yanmış bölgelerde şişlik ve deride derin hasar görülebileceği için, yaralanan kişinin yanan malzemeyle temasını hemen kesin. Sıcak veya yanmış giysileri çıkarın. Giysiler cilde yapışmışsa, etrafını kesin veya yırtın. Takı, kemer gibi eşyaları da çıkarın.

3. Yanık bölgesini soğuk suya tutarak derhal en yakın sağlık merkezine başvurun.

- Yanığa neden olan faktörü ortadan kaldırın ve asit yanığı görülen bölgeyi en az 10 dakika boyunca soğuk su altına tutarak asidi deriden arındırın.

- Yanığa neden olan faktörü ortadan kaldırın ve asit yanığı görülen bölgeyi en az 10 dakika boyunca soğuk su altına tutarak asidi deriden arındırın.

- Kimyasalla temas eden giysi ve aksesuarları hızla çıkarın. Kimyasalın giysilerden cilde yayılmadığından emin olun.

- Yanmış bölgenin üzerini örtün.

- Derhal en yakın sağlık merkezine başvurun.

Aşağıdaki durumların görülmesi halinde, vakit kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır:

- Yaralı dokuda sızıntı, şiddetle artan ağrı, kızarıklık ve şişme

- Büyük ve iki hafta içinde iyileşmeyen yanıklar

- Yanmış bölgede görülen ciddi yara izleri

Özellikle ikinci ve üçüncü derece yanık vakalarında, el ve yüz gibi görünür yerlerde yaralanmaların olması hem fiziksel hem de ruhsal açıdan oldukça zorlu olabilir. Dolayısıyla, konuyla ilgili kişinin yakın çevresinden duygusal destek alması ve gerekli görülen durumlarda psikoterapi yöntemlerine başvurması kritik önem taşır. Ayrıca, bu dönemde hastanın benzer öyküleri olan insanlarla tanışıp bağ kurması tedaviyi olumlu etkileyen önemli bir faktördür.

Kaynaklar : Dr. Esat HOŞGÖNÜL İşyeri Hekimi ''Ellerin Korunması'' https://www.meslekhastaligi.net/ellerin-korunmasi/

https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12677/yanik