Programın başında radyonun yönetimine teşekkür eden Esenkar, Genel Müdürlüğün 70 yıla yaklaşan kurumsal hafızasıyla çalışma hayatına katkı sunduğunu belirtti.
“Çalışma hayatının güvenliği için kritik bir görev yürütüyoruz”
Esenkar, İSGGM’nin 7 daire başkanlığı, Döner Sermaye İşletmesi, İSGÜM ve 6 Bölge Laboratuvar Müdürlüğünden oluştuğunu belirterek kurumun çalışma hayatı açısından kritik bir görevi yerine getirdiğini ifade etti.
Genel müdürlüğün görev alanına ilişkin, “Mevzuat düzenlemeleri, AB–ILO normlarına uyum, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesine yönelik araştırmalar, İSG profesyonellerinin eğitim süreçleri, OSGB ve laboratuvarların yetkilendirilmesi gibi geniş bir yelpazede çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
6331 sayılı Kanun ve önleyici yaklaşım
Esenkar, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun önleyici yaklaşımı esas aldığını belirterek bütün çalışanları kapsayan yasal çerçevenin işverenlere risk değerlendirmesi yapma yükümlülüğü getirdiğini söyledi.
Bazı faaliyetlerin (ev hizmetleri, afet müdahale işleri, sınırlı kolluk görevleri) kapsam dışında olduğunu hatırlatan Esenkar, “Risk değerlendirmesi kanunun en merkezî unsurudur.” dedi.
“İSG hizmeti almak sorumluluğu ortadan kaldırmaz”
İşverenlerin profesyonel görevlendirildiğinde sorumluluğun devredildiği yönündeki yanlış algıya da değinen Esenkar, şunları kaydetti:
“İş sağlığı ve güvenliğinde esas sorumluluk işverene aittir. Profesyoneller danışmanlık verir ancak nihai sorumluluk devredilemez. İşverenlerin aldıkları hizmetin kalitesini denetlemesi büyük önem taşır.”
Çalışanların yükümlülükleri ve güvenlik kültürü vurgusu
Kanunun çalışanlara da eğitimlere uyma, kişisel koruyucu donanımları doğru kullanma, tehlike durumunda bildirimde bulunma yükümlülüğü getirdiğini ifade eden Esenkar, İSG’nin bir kültür meselesi olduğunu vurgulayarak “Bu konu yalnızca denetim ve cezalarla çözülemez.” dedi.
Son düzenlemeler ve 260 bin kişiye eğitim
TESK iş birliğiyle yaklaşık 260 bin işveren ve işveren vekilinin eğitim aldığını belirten Esenkar, 50’den az çalışanı olan 1,4 milyon iş yerini kapsayan kolaylaştırıcı düzenlemeler yapıldığını söyledi.
Bu kapsamda:
- İşveren veya vekilin eğitim alarak kendi İSG hizmetini üstlenebilmesi,
- Sınav şartının kaldırılması,
- Aynı ilde birden fazla küçük iş yeri olan işverenlere kolaylık sağlanması,
- Daha önce sınavı geçemeyenlere belge imkânı getirilmesi
gibi adımlar atıldı.
Zincir market ve mağazaların şube bazlı işveren vekili tanımlayabilmesinin de sağlandığını aktardı.
İSG profesyonellerine ilişkin sayısal veriler
Esenkar, Ekim 2025 itibarıyla aktif belge sahibi profesyonel sayılarını şöyle açıkladı:
- A sınıfı iş güvenliği uzmanı: 31.062
- B sınıfı: 28.387
- C sınıfı: 94.321
- İşyeri hekimi: 53.884
- Diğer sağlık personeli: 27.205
- Eğitici: 5.788
- Periyodik kontrol yetkilisi: 17.799
Hizmet veren kuruluş sayılarının ise 2.637 OSGB, 46 ÇASMER, 60 eğitim kurumu, 127 iş hijyeni laboratuvarı ve 176 akredite muayene kuruluşu olduğunu belirtti.
Dijitalleşme ve uzaktan eğitim dönemi
İSG eğitimlerinde dijitalleşmeyi artıran yeni düzenlemelerle 10’dan az çalışanı olan az tehlikeli iş yerlerinde eğitimlerin uzaktan asenkron yapılabildiğini söyleyen Esenkar, tehlikeli sınıftaki iş yerlerinde ise ilk eğitim hariç tekrar eğitimlerinin çevrim içi senkron yapılabildiğini kaydetti.
Yeni mevzuat çalışmalarının sürdüğünü ifade etti.
Ulusal İSG Konseyi yeniden yapılandı
2025/11 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile Ulusal İSG Konseyi’nin yeniden toplandığını hatırlatan Esenkar, yeni dönemin üç önceliğini şöyle sıraladı:
- 2026-2030 Ulusal İSG Politika Belgesi ve Eylem Planı’nın hazırlanması,
- Kamu kurumlarında İSG uygulamalarının güçlendirilmesi,
- Yüksekten düşme kaynaklı iş kazalarının azaltılması.
Proje çalışmaları ve AB destekli programlar
“Sağlık ve Güvenlik Oyun Kutusu” projesi kapsamında bu yıl 17 ilde 100 okula kutu ulaştırıldığını belirten Esenkar, projenin tüm okul öncesi kurumlara yaygınlaştırılacağını söyledi.
AB destekli iki projenin de onaylandığını bildirdi:
- Tarım alanlarında kadın, genç ve göçmen işçilerin koşullarının iyileştirilmesi,
- KOBİ’lerde İSG uygulamalarının güçlendirilmesi.
Motokuryeler ve trafik kaynaklı iş kazalarına yönelik tedbirler
İş kazalarının yüzde 3’ünün taşıt kaynaklı olduğunu belirten Esenkar, motokurye faaliyetlerinin 2025’te “tehlikeli sınıf”a alınmasıyla birlikte İSG yükümlülüklerinin artırıldığını hatırlattı.
Tarımda traktör kaynaklı kazalar
Tarım sektöründe ölümlü iş kazalarının yüzde 43’ünün traktör ve tarım makineleri kazalarından kaynaklandığını ifade eden Esenkar, güvenli kullanım için kabin zorunluluğu, yükleme kuralları, eğitimli operatör ve hız limitleri gibi önlemleri sıraladı.
Tarım sektöründe bilgilendirme amacıyla kurulan “Güvenli Tarım Web Sitesi”nin aktif şekilde kullanıldığını söyledi.
