Değerli okurlarım;
Sizleri saygı ve sevgi ile selamlıyorum.
Bugün sizlerle Basın Meslek İlkelerini paylaşmak istiyorum.
Neden böyle bir yazıyı kaleme aldığımı sorabilirsiniz.
Ülkemizde basının yerelde ve Türkiye genelinde son otuz yıl içerisinde önemli gelişmeler kaydettiğini düşünüyorum.
Türkiye’mizde yerel gazetecilik ve internet gazeteciliği ise son yirmi yıl içerisinde hızlı bir gelişme gösterdiğini düşünüyor ve de hep birlikte yaşadığımıza inanıyorum.
Bu arada sosyal medya da devreye girerek on milyonlarca insanımız tarafından kullanılmaktadır.
Televizyon kanallarımız çeşitlenmiş, hem yerelde ve hem de ulusal bazda yüzlerce sayıya ulaşmıştır.
Televizyonlarımızda açık oturumlar, yorumlar ve haberler kanalların siyasi ve sosyal hayat anlayışlarına göre de şekillenmektedir.
Yerelde ve ulusal bazda yayın yapan gazetelerin ve internet haber portallarında makaleler yazan yazarlarımızda da objektif görüş sahiplerinin her geçen gün kaybolmakta olduğu görülüyor.
Bu sözümüz elbette herkes için de geçerli değildir. Ama bir gerçek olarak da karşımızda durmaktadır.
Aydın’da da son dönemlerde basın kuruluşlarında görev yapanları ve yazı kaleme alanları dikkatle takip ettiğimizde sosyal hayat anlayışlarına, siyasi görüşlerine göre ve maddi beklentileri ile bağlantılı bir şekilde temayüzedenlerin var olduğunu müşahade ediyoruz. Tabidir ki bu arada samimi bir şekilte kritikler yapınların da var olduğunu da biliyoruz.
Sayın Özlem Çerçioğlu’nun CHP içerisinde yaşadığı sıkıntılardan dolayı yeni bir yol arayışına girmek mecburiyeti hasıl olması sonucu hakkında yazılanlara baktığımızda bu durum belirgin bir şekilde ortaya çıkmıştır.
Özlem Çerçioğlu CHP’nde ne gibi sıkıntılar yaşadı, özetle şunları söyleyebiliriz.
· Sayın Çerçioğlu’nu 2022 yılında o günkü Genel Başkan Kılıçdaroğlu tarafından 2023 seçimleri için Aydın BŞB Başkanlığına aday gösterilmesi parti içerisinde onu çekemeyenlerin huzurunu kaçırdı.
· Kurultayda Kılıçdaroğlu’nu desteklemesi Özgür Özel’I destekleyenlerce kavganın malzemesi yapıldı.
· İmamoğlu’nun Özlem Çerçioğlu yerine başka bir aday arayışlarına girişmesi.
· İmamoğlu tutuklandıktan sonra CHP’nin yaptığı mitinglere Aydın’da izin vermemesi,
· Kuşadası’nda yapılan imar değişikliklerine onay vermemesi, bu değişiklikleri takip eden Milletvekillerinin isteklerini hukuksuz olması nedeniyle BŞB Meclisinde red edilmesi,
· Bu olay üzerine yerelde “Lejyoner Kalemşör”ler vasıtası ile aleyhinde yazılar yazılması, hakaretlere uğraması, iftiralara maruz kalması,
· Bu durumu Genel Başkan Özgür Özel’e, Kuşadası’nda ki imar düzenlemesinin dört kez BŞB Meclisince usulsüz olduğu ve hukuka uygun olmadığı içn red edildiğini teknik görevlileri ile izah ederek hakkında iftira ve hakaretleri yapanları ve yaptıranları durdurmasını talep ettiği halde Genel Başkan oralı olmamıştır.
· Son olarak da bir karşılamada Genel Başkan Özgür Özel tarafından Özlem Çerçioğlu’nun elini sıkmadığı şeklinde bir fotoğraf ortaya çıkınca Sayın Çerçioğlu CHP içerisinde kendisine karşı kurulan siyasi kumpaslar üzerine kararını vererek Ak Parti’ye geçmeye karar vermiştir.
Özlem Çerçioğlu’nun CHP’nden ayrılarak Ak Parti’ye katılması konusuna gelince;
Konu hakkında Genel Başkan Vekili Mustafa Elitaş;
· Aydın’da herkesin yakından tanıdığı, Aydın siyasetinde, ticari ve sınaî hareketlerinde etkin olmuş, Özlem hanımın beyinin de yakından tanıdığı, kişi tarafından Sayın Çerçioğlu’nun da bilgisi dâhilinde ve Sayın Cumhurbaşkanına iletilmek üzere bilgilendirilmiştir.
· Geçiş bilgisini ileten ile Genel Başkan Vekili Sayın Elitaş konuyu 14 Ağustos tarihine kadar gizlilik içerisinde yürütmüşlerdir. Ak Parti Genel Başkanı da işin siyasi boyutu anında değerlendirmiş, Ak Parti’nin kuruluş yıldönümünde Sayın Çerçioğlu’nun Parti geçişi tamamlanmıştır.
· Sayın Çerçioğlu’nun Parti Değiştirme süreci ile ilgili üretilen diğer hayal mahsulü haberlerin aslı astarı yoktur.
Özlem Çerçioğlu olayı Aydın’ın yerel ve ülke basınında günlerce çok tartışılmış. CHP’nin Yerel ve Genel Merkez yetkilileri, Milletvekilleri ve Genel Başkan tarafından sert eleştirilere tabi tutulmuştur.
Gazetelerde ve internet haber portallarında eline kalemi alan Sayın Çerçioğlu hakkında eleştiri sınırlarını da aşan yazı, mesaj ve makaleler yazmanın gayreti içerisinde olmuşlardır.
Bilhassa yerel yazarlarımız Çerçioğlu’nun CHP içerisinde çektiği ve yaşadığı sıkıntıları hiç dikkate almamışlardır.
Esas konuşulması gereken bu olayın nedenlerinin yerel ve ülke demokrasisi adına masaya yatırılarak tartışılması yerine, Sayın Çerçioğlu’na yüklenmeyi, sanki bir yerlerden talimat gelmiş gibi aleyhinde yazılar ve makaleler yazma yolunu tercih etmişlerdir.
Yerel basında yaşananları ve siyaseti az çok takip eden bir Aydın’lı olarak bana da ülkemizde kurulu bulunan Basın Konseyi’nin ortaya koyduğu ve tüm basın ve sosyal medya mensuplarının uymaları gereken Basın Meslek İlkelerini hatırlatmak görevi düşmüştür.
Saygılar Sunarım.
Allah’a emanet olunuz.
Basın Meslek İlkeleri
İletişim özgürlüğünü ülkemizde insanca yaşamanın, saydam bir yönetime kavuşmanın ve demokratik sistemin temel koşulu sayan biz gazeteciler;
Kanun koyucunun veya öteki kurum ve kişilerin, iletişim özgürlüğünü kısıtlamalarına, her zaman ve her yerde karşı çıkacağımıza kendi özgür irademizle söz vererek;
İletişim özgürlüğünü, halkın gerçekleri öğrenme hakkının bir aracı sayarak;
Gazetecilikte temel işlevin, gerçekleri bulup bozmadan, abartmadan kamuoyuna yansıtmak olduğunu göz önünde tutarak;
Basın Konseyi‘nin kendi çalışmaları üzerinde hiçbir dış müdahaleye izin vermeme kararlılığını vurgulayarak;
Yukarıdaki bölümü de içeren Basın Meslek İlkeleri‘ne uymayı, sözünü ettiğimiz temel inançlarımızın bir gereği saydığımızı, kamuoyu önünde açıklarız.
Madde 1: Yayınlarda hiç kimse; ırkı, cinsiyeti, yaşı, sağlığı, sosyal düzeyi ve dini inançları ya da diğer herhangi bir ayrımcı nedenle kınanamaz, aşağılanamaz ve suçlanamaz.
Madde 2: Düşünce, vicdan ve ifade özgürlüğünü sınırlayıcı; genel ahlak anlayışının, din duygularının, aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı yayın yapılamaz.
Madde 3: Gazeteci, kamu yararını gözeterek icra etmesi gereken bir görev olan gazeteciliği kişisel ve kurumsal amacına veya çıkarına alet edemez.
Madde 4: Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez.
Madde 5: Kişilerin özel yaşamı, kamu yararının gerektirdiği durumlar dışında, yayın konusu olamaz.
Madde 6: Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olmaksızın yayınlanamaz. Haber soruşturulurken habere konu tüm tarafların görüşlerine başvurulmalıdır.
Madde 7: Saklı kalması kaydıyla verilen bilgiler, kamu yararı gerektirmedikçe yayınlanamaz.
Madde 8: Bir basın organının özel çabalarla gerçekleştirdiği ürün, bir başka basın organı tarafından kendi ürünüymüş gibi kamuoyuna sunulamaz. Yayınlarda intihale başvurulamaz. Özel haber, yazı ve eserlerin kaynağı belirtilir.
Madde 9: Suçlu olduğu yargı kararıyla belirlenmedikçe hiç kimse “suçlu” ilan edilemez. Yasaların suç saydığı eylemler, gerçek olduğuna inandırıcı makul nedenler bulunmadıkça kimseye atfedilemez.
Madde 10: Gazeteci, kaynaklarının gizliliğini korur. Kaynağın kamuoyunu kişisel, siyasal, ekonomik vb. nedenlerle yanıltmayı amaçladığı haller bunun dışındadır. Kaynağın izni olmadan görüntü ve ses kaydı alamaz, yayınlayamaz.
Madde 11: Gazeteci görevini, taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan sakınır. Gazeteci görevini yaparken haber kaynağıyla mesafesini korur; tarafsızlığını etkileyebilecek şekilde seyahat, ağırlama vs. giderlerin haber kaynağı tarafından karşılanmasını ya da hediyeyi kabul etmez. Zorunlu durumlarda haberde bunu belirtir.
Madde 12: Gazeteci şiddeti, nefreti ya da zorbalığı öven, özendiren ya da insani değerleri incitici yayın yapmaktan kaçınır. Anayasal veya uluslararası alanda kabul gören hak ve özgürlüklere aykırı yayın yapamaz.
Madde 13: İlan ve reklam niteliğindeki ya da sponsorluk gibi yayınların bu nitelikleri, tereddüde yer bırakmayacak şekilde belirtilir.
Madde 14: Yayın tarihi için konan zaman kaydına saygı gösterilir.
Madde 15: Basın organları, cevap hakkına ve yanlış yayınlardan kaynaklanan tekzip hakkına saygı duyarlar.
Madde 16: Çocukları ilgilendiren, çocukların konu olduğu haberlerde çocuğun görüntüleri ve açık kimlik bilgisi dahil olmak üzere teşhisine olanak sağlayan kişisel bilgileri kullanılamaz, yapılacak yayınlarda çocuğun üstün yararı korunur.
Madde 17: Toplumun yaşamını ve sağlığını ilgilendiren konularda haber yaparken, okuyucuda nedensiz korku veya sahte umuda yol açabilecek sansasyonel bir yaklaşımdan kaçınılır. Tıbbi konularda erken araştırma bulguları, nihai veya kesinmiş gibi ifadelerle sunulmaz. Sağlık haberleri, daha fazla ilgi çekmek amacıyla abartılı veya sansasyonel biçimde verilemez.
Madde 18: Yapay Zeka (YZ) medyanın destekleyicisidir, medyanın yerine geçmez. YZ, haberlerin doğruluğu, tarafsızlığı ve etik sunumunu desteklemek için kullanılır. Medya içeriğinin nihai sorumluluğu gazetecilere aittir. Kamuoyunun, Yapay Zeka’dan alınan bilgilerin ne zaman ve nasıl kullanıldığını bilme hakkı vardır, bu okura açıkça belirtilir. Yapay zeka tarafından oluşturulan veya desteklenen tüm medya içerikleri, yapay zeka kullanılmadan oluşturulan içeriklerle aynı doğrulama, doğruluk ve etik standartlara tabidir.
Madde 19: Basın Meslek ilkeleri sosyal medyada paylaşılan haberleri de kapsar.