Düzenli diş fırçalama ve ağız bakımı ile önlenebilen diş eti hastalıkları hakkında merak edilenleri 5 soruda cevaplıyorum.
Periodontal hastalıklar nedir?
Periodontal hastalıklar dişeti ve dişleri destekleyen diğer dokuları (kemik vs.) etkileyen iltihabi hastalıklardır. Erişkinlerde diş kayıplarının %70'inden periodontal hastalıklar sorumludur. Bu hastalıklar erken dönemde teşhis edildiklerinde kolay ve başarılı bir şekilde tedavi edilebilirler. Dişeti hastalıklarının önlenmesi veya tedavisi; doğal dişlerin korunması, daha rahat çiğnemenin ve daha iyi bir sindirimin sağlanması gibi diğer faydaları da beraberinde getirir. Periodontal hastalıklar dişeti iltihabı (gingivitis) ile başlar. Yani gingivitis periodontal hastalığın erken dönemidir. Bu dönemde dişetleri kanamalı, kırmızı ve hacim olarak büyümüştür. Erken dönemde çok fazla rahatsızlık vermeyebilir.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
• Diş fırçalama sırasında kanayan dişetleri
• Kırmızı, şiş ve hassas dişetleri
• Dişlerden kolaylıkla ayrılabilen, dişlerin yüzeyine sıkıca yapışmayan dişetleri
• Dişler ve dişetleri arasında iltihabi akıntı
• Sallanan veya giderek birbirinden uzaklaşan dişler (dişler arasında aralıkların oluşması veya mevcut aralıkların artması)
• Isırma sırasında alt ve üst dişler arasındaki ilişkilerin değişmesi
• Kötü ağız kokusu
Saydığım belirtiler harici, bu hastalık hiçbir bulgu vermeden de ileri safhalara ulaşabilir. Bu nedenle düzenli aralıklarla kontrol çok önemlidir.
Hastalıkların tedavisi nedir?
Periodontal tedavi, dişleri çevreleyen yumuşak ve sert dokulara ait hastalıkların iyileştirilmesini, bu hastalıkların meydana getirdiği yıkımların düzeltilmesini amaçlar. Bu nedenle tedavinin ilk aşaması hastalığın esas etkeni olan diş plağının hasta tarafından fırça/ diş-ipi/ arayüz fırçası kullanılarak temizlenmesi ve diş üzerindeki birikintilerin dişhekimi tarafından özel aletlerle uzaklaştırılmasıdır. Dişeti hastalığının erken döneminde vakaların çoğunluğunda, diştaşı temizliği, plağın uzaklaştırılmasını takiben günlük etkin ağız bakımı başarılı bir tedavi için yeterlidir.
Daha ilerlemiş vakalar cerrahi tedaviyi gerektirebilir. İltihaplı, büyümüş ve çekilmiş dişetlerini, diş-dişeti arasında çene kemiklerinin erimesine bağlı olarak meydana gelmiş boşlukları (cep) ve kemik erimesini tedavi etmek amacıyla genellikle lokal anestezi altında yapılan cerrahi işlemlere ise 'periodontal operasyon' denir. Periodontal operasyonlar hastalığın ilerleme düzeyine göre değişecektir. Dişetlerinin haricinde kemik dokusuna da yayılmış bir iltihap varlığında sadece dişetlerini temizlemek yeterli olmayacaktır. İltihaplı kemik dokusu temizlendikten sonra sağlıklı kemik oluşturmak için halk arasında 'kemik tozu' denilen greft mateyallerinin kullanılması gerekebilir.
Periodontal cerrahinin başarı oranı nedir?
Tedavi sonrasında dişler temiz, dişeti açık pembe renkli, sert kıvamlı ve kanamasızdır. Eğer hastalığa bağlı çok ileri kemik yıkımı oluşmuş ise operasyon sonrasında dişlerin boyları uzamış görünebilir. Çünkü tedavi öncesinde şiş olan dişetleri inmiştir. Ancak dişleri destekleyen dokular sağlıklıdır. Bugün elimizdeki teknik imkanlar periodontal problemlerin hemen hepsini çözebilecek düzeydedir. Ancak diş çevresinde kalan kemik miktarı tedavi edilemeyecek seviyede ise, diş çekimi de tedavi planına dahil edilir.
Periodontal cerrahinin başarısı pek çok faktöre bağlıdır. Hastaya ait bazı zorlaştırıcı sebepler de vardır. Bunlara örnek olarak diyabet, aşırı alkol tüketimi, sigara, bazı ruhsal bozukluklar, kan hastalıkları, bağışıklık sistemi bozuklukları, kortizon kullanımı ve radyasyon tedavisi verilebilir. Her hastada dişetinin ve kemiğin iyileşme kapasitesi farklıdır. Ayrıca operasyon sonrası yara bölgesine uygulanacak özenli ve titiz bakım, diş fırçalama ve arayüz temizliği tedavinin başarısı için kritik öneme sahiptir.
Hastalık tedavi edilmezse ne gibi sonuçlar doğurur?
Hastalık 'gingivitis'ten 'periodontitis'e ilerleyerek dişeti ve dişleri destekleyen alveol (çene) kemiğinde geriye dönüşsüz hasar oluşturabilir. Periodontitis, periodontal hastalıkların daha ilerlemiş bir safhasıdır. Diş-dişeti arasında 'periodontal cep' oluşur. Periodontal cep varlığı iltihabın ve bakterilerin yerleşimini, hastalığın ilerlemesini kolaylaştırır. Hastalık ilerledikçe tedavi edilebilecek durum varken yavaş yavaş tedavi edilemez duruma doğru gider.
Hepinize sağlıklı ve huzurlu günler dilerim. Saygılarımla.
